Կամավորության տեսակները


UNV-ին առանձնացրել է կամավրության 4 տեսակ՝

Փոխօգնություն (Փոխադարձ օգնություն կամ ինքնօգնություն)

Կամավորական գործունեության այս տեսակը համարվում է զարգացող երկրների սոցիալ-տնտեսական աջակցման համակարգի հենասյուներից: Փոխօգնությամբ զբաղվում են ինչպես մտերմիկ (ոչ պաշտոնական) ազգակցական շրջանակներում, այնպես էլ կլանային խմբավորումներում ու առավել պաշտոնական միություններում: Կամավորական միահամուռ (խմբակային) աշխատանքները կարևոր են մարդու բարեկեցության համար:


Ծառայություն այլոց համար

Այս կամավորական աշխատանքն իրականացվում է ֆորմալ և ոչ ֆորմալ  կազմակերպությունների միջոցով այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են առողջապահությունը, սոցիալական ապահովությունը, բնակարանաշինությունը, կրթությունը և սպորտը: Ծառայություններն իրականացվում են տեղական (լոկալ), ազգային և միջազգային մակարդակներով: Նման ձևաչափով միջոցառումները կարող է ներառվել կառավարության, ոչ պետական կազմակերպությունների կամ մասնավոր սեկտորի կողմից իրականացվող ծրագրերում:  


Մասնակցություն կամ քաղաքացիական ներգրավում

Կամավորության այս ձևաչափն արդյունավետ կառավարաման կարևորագույն բաղադրիչներից է: Դրա վառ ապացույցն է կամավորների երգրավվումը կառավարության խորհրդատվական մարմիններում, տեղական զարգացման ծրագրերում և այլն:


Շահերի ներկայացում կամ քարոզչություն

Կամավորության այս տեսակը ենթադրում է մասնակցություն ակտիվիստների կողմից իրականացվող շարժումներին, որոնց նպատակն է իրազեկության բարձրացումը տեղական և համընդհանուր (գլոբալ) խնդիրների վերաբերյալ[1]:


Կամավորական աշխատանքներն իրականացվում են երկու հիմնական ձևաչափերով՝ ֆորմալ և ոչ ֆորմալ[1], [2]:

Ֆորմալ կամավորությունն իրականացվում է որևէ կառույցի միջոցով: Այս դեպքում հստակ սահմանված են կամավորի իրավունքներն ու պարտականությունները, աշխատանքի ժամաքանակ և կամավորության տևողությունը:

Օրինակ՝ երիտասարդը կամավոր հիմունքով զբաղեցրել է ծրագրի «ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կախնարգելման» ծրագրի օգնականի հաստիքը, որի տևողությունը 6 ամիս է, կամավորը շաբաթական պետք է աշխատի 16 ժամ:

Ոչ ֆորմալ կամավորությունը ենթադրում է կամավորական գործունեությունը, որը կազմակերպվել է անհատի կամ անհատների, ոչ ֆորմալ խմբի նախաձեռնությամբ: Այստեղ չկա հստակ աշխատանքային կանոնակարգ, սահմանված ժամանքանակ:

Օրինակ՝ մի խումբ ուսանողներ կազմակերպում են դրամահավաք և իրականացնում այց մանկատուն: 

Հարկ է նշել, որ կամավորական աշխատանքի ձևաչափի հարցում չկա նախընտրելի տարբերակ. յուրաքանչյուրն ունի իր առավելություններն ու թերությունները և դրանց ընտրության նպատակահարմարությունը կախված է իրականացվող աշխատանքի առաքելությունից ու բնույթից:



[1] Observation Sociopolitical Developments in Europe, Volunteering in the European Union-An overview,  2010

[2] UNGA, State of the World’s Volunteerism Report, 2015



[1] UNV Paper on Volunteerism for development, 2009